Tomaten kweken: gezond, leuk én lekker!
Tomaten zijn fantastische planten voor op een zonnig plekje in je tuin, op het balkon of terras. Ze zijn er in allerlei vormen, kleuren en smaken: van zoete cherrytomaatjes en stevige romatomaten tot sappige vleestomaten en vrolijke cocktailvarianten. Wat je smaak ook is — er is altijd een tomaat die bij je past.
Naast lekker zijn ze ook nog eens supergezond! Tomaten zitten boordevol vitamines en antioxidanten die je lichaam beschermen en ondersteunen — van je hersenen tot je spieren, lever en nieren.
Tomaten zaaien
Je kunt tomaten voorzaaien vanaf maart tot en met mei, binnen in een zaaibakje of kas. Zet ze op een warme plek (rond de 20 graden), en na zo’n 10 dagen zie je de eerste sprietjes verschijnen.
Tomaten uitplanten
Rond half mei, als de kans op nachtvorst voorbij is, mogen de jonge plantjes naar buiten. Je kunt ze in de volle grond zetten of in een pot. Zelf gebruik ik graag speciale tomatenpotten met een ingebouwd klimrek — ideaal! Zo hoef je de planten niet op te binden en kun je ze bij slecht weer makkelijk binnen zetten. Want tomaten houden niet van langdurige regen: natte bladeren kunnen leiden tot de gevreesde aardappelziekte (Phytophthora). Tip: Gebruik één plant per pot. Te veel planten in één pot leidt tot minder groei en een kleinere oogst.
Diep planten = sterke planten
Tomaten zijn bijzonder: je mag ze dieper planten dan ze opgekweekt zijn. Langs hun stengel kunnen ze namelijk extra wortels vormen. Zo ontstaat een stevige plant met een krachtig wortelstelsel. Laat ongeveer één derde van de plant boven de grond uitsteken, de rest mag gerust onder de grond verdwijnen. Verwijder wel de blaadjes die ondergronds terechtkomen.
Verzorging
Tomaten houden van zon en warmte. Zet ze dus op een beschutte plek in de volle zon en geef ze goed doorlatende, voedselrijke grond. Maar er zijn nog meer slimme verzorgingstips voor een rijke oogst:
Mulchen
Een mulchlaag van stro (géén hooi!) rond de plant biedt veel voordelen:
Houdt de bodemtemperatuur stabiel.
Voorkomt dat vruchten op de grond rotten.
Beschermt tegen opspattende aarde en ziektes.
Helpt de grond vochtig te houden.
Let op: begin pas met mulchen als de grond goed is opgewarmd — meestal in het late voorjaar.
Tomaten snoeien & dieven
Klim- en stamtomaten (dus geen struiktomaten!) moet je wekelijks ‘dieven’. Dat betekent: de kleine stengels in de oksels van de plant weghalen. Deze scheuten kosten de plant onnodig energie. Door ze weg te halen krijg je:
Sterkere planten
Grotere tomaten
Minder kans op schimmel
Ook is het slim om, zodra de eerste trossen verschijnen, de onderste bladeren en stengels tot aan de eerste tros weg te knippen. Zo gaat alle energie naar de vruchten én verbeter je de luchtcirculatie.
Water geven
Tomaten houden van water, maar niet op hun bladeren. Geef dus altijd onderaan water, dicht bij de grond. Beter één keer per week een flinke plens dan elke dag een klein beetje. Zo groeien de wortels dieper en wordt je plant sterker. Zodra de tomaten beginnen te kleuren: minder water geven! Anders barsten de vruchten.
Bestuiving een handje helpen
Zodra de gele bloemetjes verschijnen kun je de natuur een zetje geven. Schud de planten af en toe zachtjes — zo verspreidt het stuifmeel beter en krijg je meer tomaten per bloem.
Oogsten
Vanaf augustus zijn je tomaten rijp om te plukken. Doe dit boven het kroontje; zo blijven ze langer vers. In september, als het kouder wordt, kun je ook de groene tomaten oogsten. Leg ze binnen op de vensterbank — daar kleuren ze alsnog mooi rood.
